wtorek, 23 listopada 2021

Wojna o hipopotamy

Tego, że faraon 17-tej dynastii Sekenenre Tao (numer 1 na kwietniowej przeprowadzce mumii) nie skonał w spokoju, domyślano się już w 1886 - pięć lat po wytarganiu nieboraka z Deir el-Bahari - a tomografia wykonana osiemdziesiąt lat później potwierdziła, że okoliczności były wyjątkowo parszywe.

Zacząć trzeba od tego, że wszystkie urazy skupiały się na głowie - najpierw w czoło cięto denata mieczem lub toporem, potem toporem w prawy oczodół, lewa kość jarzmowa (też chyba toporem); oberwał też licznie po całej twarzy narzędziem tępym lub tępokrawędzistym, zapewne pałka lub trzonkiem topora, a u podstawy czaszki jest ślad po dźgnięciu (włócznią?), które mogło dosięgnąć mózgu.

[Tym razem wyjątkowo nie wstawiam zdjęcia, ze względu na co wrażliwszych. Można je obejrzeć na własną odpowiedzialność tu.]

Nie znaleziono natomiast ran obronnych na rękach, co wykluczyło rany bitewne. Co nie znaczy, że zatłuczono go we śnie - wykręcenie nadgarstków sugeruje, że denat miał je związany za plecami. Oznacza to prawdopodobnie egzekucję.

Źródła pisane nie wskazują bezpośredniego powodu takiego końca, wnioski jednak nasuwają się takie:

Wiadomo, że w XVI wieku peene w Egipcie panoszyli się pochodzący z Lewantu Heqau-Chasut (znani szerzej jako Hyksosi; przeklęte grekizmy), którzy zajęli Dolny Egipt i wymusili na reszcie kraju daninę. Impulsem dla Sekenenre był zapewne złośliwy list od zagnieżdżonego w Awaris króla Apopisa (tak, jak ten wężowy bóg zła), w którym obwieszczał niczym przywódczyni kliki, że kazał rozwalić świątynną sadzawkę w Tebach i wybić trzymane w niej hipopotamy (zwierzęta dla Egipcjan święte, jako wyobrażenie bogini Tauret, patronki ciężarnych i spokoju domów), bo... przeszkadzały mu ich ryki.

Wiadomo też, że w wojnie, jaką wszczęto pod Tebami, zginął najstarszy syn faraona, Kemose, ale losy samego Sekenenre są niejasne. Na pewno zginął z dala od zakładów balsamistów, do czasu konserwacji zaczął nawet gnić (mózg był skoncentrowany po jednej stronie czaszki, jakby trup leżał na boku), co czuć po specyficznym na tle innych mumii odorze.

Sekenenre Tao jest pierwszym faraonem potwierdzonym jako uśmiercony podczas bitwy.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Mumia - 25 lat

Było pewne wyzwanie, ten film ma ogromny dystans do siebie. Tym razem ciekawostki o samej mumii. Wszyscy znają historię, jakie prace były ni...